Don Juan - różne twarze uwodziciela

Don Juan lub Don Giovanni (we włoskiej wersji) zasłynął z męskiej urody, charyzmy, uroku osobistego, lekkości słowa i talentu do zjednywania sobie kobiecych serc. Te ostatnie traktował jednak przedmiotowo i egoistycznie, co nie przeszkadzało mu cieszyć się życiem, a także kolejnymi podbojami. Don Juan był postacią legendarną, po dziś dzień nie wiadomo do jakiego stopnia fikcyjną. Jego pierwowzorem był hiszpański szlachcic, żyjący w XVI-wiecznej Sewilli. Pierwszym, który wprowadził go na salony literackie był Tirso de Molina – pochodzący z Madrytu dramaturg i poeta, jeden z najważniejszych twórców hiszpańskiego Złotego Wieku. Uczynił go około roku 1630. Na „Don Juana Tenorio” sztukę przerobił w 1844 roku jego rodak – romantyk Jose Zorrilla.

Don Juanowi poświęcono wiele dzieł reprezentujących najróżniejsze dziedziny sztuki. Obok udramatyzowanej wersji Tirso De Moliny, mamy więc XVII-wieczny dramat Moliera oraz poemat dygresyjno-heroikomiczny lorda Byrona, uznany za jedno z najwybitniejszych osiągnięć literatury XIX wieku. Na podstawie dramatu Moliera o Don Juanie powstała opera Mozarta – „Don Giovanni” (premiera w 1787 roku) oraz tragiczny balet-pantomima Christopha Willibalda Glucka – „Don Juan czyli Kamienny Gość” (1761).
Z mitu uwodziciela z Sewilli korzystali też filmowcy – od kina europejskiego, aż po Hollywood. W 1934 roku w „Prywatnym życiu Don Juana” w gorzkiej wersji Węgra Alexandra Kordy tytułową rolę zagrał Douglas Fairbanks, znany z występów na Broadwayu, a także wcieleniu D’Artagnana w niemej „Żelaznej masce” z 1929 roku. W klasycznej, przygodowej adaptacji z 1948 roku „Przygody Don Juana” w protagonistę wcielił się Errol Flynn – amant i ulubieniec kobiet tamtych czasów. W 1965 roku z „usług” Don Juana skorzystał legendarny szwedzki reżyser Ingmar Bergman, ale film – w przeciwieństwie do największych dzieł skandynawskiego artysty – nie zrobił w Polsce kariery. Najbardziej znany współczesnemu widzowi jest „Don Juan DeMarco” Jeremy’ego Levena sprzed piętnastu lat, który w swojej wersji obsadził Johnny’ego Deppa. Film okrasiła nominowana do Oscara piosenka Bryana Adamsa „Have You Ever Loved a Woman”.