Słynne biblioteki - poczytać w dobrym towarzystwie

O czytelnictwie w Polsce, a właściwie o jego upadku, wielkie głowy napisały już niejedną książkę. Biblioteka Narodowa bije na alarm, bo nasi rodacy nie chcą już czytać nie tylko książek, ale nawet gazet. Badania wykazały, że przynajmniej jedną książkę rocznie ma na swoim koncie zaledwie... co czwarty Polak. Wierząc w czytelniczą reinkarnację naszego społeczeństwa, odwiedzimy kilka słynnych światowych bibliotek. Tam z pewnością jest co poczytać.
Biblioteka katedry Hereford
Wzniesiona w czasach Normanów. Jest jedną z najstarszych i najlepiej zachowanych spośród tzw. bibliotek łańcuchowych. Od średniowiecza do XVIII w. książki zabezpieczano przed kradzieżą specjalnie spreparowanymi łańcuchami, łączącymi sąsiednie tomy. Książki ustawiano zaś grzbietem okładki do tyłu (odwrotnie niż to robimy dziś), by móc – po lekkim zwolnieniu łańcucha – umieścić je na ustawionym poniżej pulpicie i przygotować do czytania. Dziś łańcuchy zniknęły (czyżby dlatego, że skoro ludzie nie czytają – któż zabierałby się za kradzież książek?), a cenne woluminy przechowywane są w idealnie klimatyzowanym lokum. W bibliotece katedry Hereford przechowywana jest m.in. osławiona XIII-wieczna „Mappa Mundi”, ukazująca ówczesne wyobrażenia na temat ziemskiej kartografii.
Biblioteka Pepysa Samuel Pepys był słynnym angielskim urzędnikiem państwowym, ale także pamiętnikarzem i bibliofilem. Władał pięcioma językami, miał ogromny pociąg do wiedzy – interesował się pozazawodowo muzyką, teatrem, książkami czy kulinariami. Cały księgarski dorobek swojego życia zapisał w testamencie Magdalen College uniwersytetu Cambridge. Tak powstałą bibliotekę polecił nazwać Bibliotheca Pepysiana. Zabronił też sprzedaży jakiejkolwiek z książek, jak również dołączania jakiejkolwiek dodatkowej pozycji – książek w Bibliotece Pepysa jest równiutkie 3000. Ich właściciel uważał, że idealny dżentelmen powinien mieć dokładnie tyle książek – ni mniej, ni więcej. Są też ciekawie „skatalogowane”, ponieważ ułożone są... rozmiarami – od najmniejszej do największej. Z ciekawszych dzieł, oprócz pamiętników samego Pepysa („Dzienników”), znajdziemy tutaj m.in. almanach słynnego pirata sir Francisa Drake’a, kopię „Principia Mathematica” Izaaka Newtona oraz szereg cennych, średniowiecznych manuskryptów, a także mapy i zapisy muzyczne z tamtych lat.
Biblioteka Folgera Folger Shakespeare Library została otwarta w 1932 roku, dwa lata po śmierci pomysłodawcy projektu – Henry’ego Claya Folgera. Stoi dwie przecznice na zachód od Kapitolu w Waszyngtonie. Sławę przynosi jej ok. 80 spośród 232 zachowanych na świecie pierwszych wydań Szekspira z 1623 roku. Niejednokrotnie stawiane są kontrowersyjne tezy, które dotyczą autentyczności niektórych tomów, a także losu skradzionych czy też zaginionych książek. Wiadomym jest jednak drażliwość i skłonność do emocjonalnych reakcji zwolenników, a także czasem przeciwników słynnego dramaturga – pozostawiamy więc sprawy „okołoliterackie” Wam samym pod rozwagę.
Biblioteka Gladstone'a Założona przez Williama Ewarta Gladstone’a – brytyjskiego premiera i bibliofila z czasów wiktoriańskich. Był synem bogatego kupca z Liverpoolu i odbył wiele szalonych wypraw, żeby zdobyć niektóre z najcenniejszych dzieł. Niemal pedantycznie dbał o porządek w swoich zbiorach. W wieku 82 lat zgromadził 30 tysięcy książek, które przewiózł... taczką do wsi Hawarden w Północnej Walii. Chciał w ten sposób dać szansę obcowania z książkami ludziom, którzy nie mieli wcześniej takiej okazji. Dziś biblioteka położona w malowniczej okolicy, u podnóża majestatycznych walijskich gór, stanowi mekkę dla spragnionych wiedzy studentów, pisarzy, badaczy naukowych czy zwykłych czytelników. Chwała twórcy za tak spokojne i pełne mądrości miejsce.
Trinity College Bibliotekę Babel, czyli taką, w której znajduje się zbliżona do nieskończoności liczba książek, zawierających wszystkie kombinacje liter, wyrazów i zdań, przedstawił po raz pierwszy w swoim opowiadaniu genialny argentyński pisarz – Jorge Luis Borges. Trudno oprzeć się porównaniu, wchodząc do Trinity College – biblioteki znajdującej się w stolicy Irlandii, Dublinie. Założono ją sto lat po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba (1592 r.), a eksponatem najcenniejszym jest tutaj celtycka księga mnichów z IX wieku. Kiedy zaś wchodzi się do długiej sali o łukowatym sklepieniu, oczom naszym ukazuje się jak żywa wizja biblioteki borgesowskiej – ogromnej, przebogatej, sprawiającej złudzenie nieskończoności. Patrzcie i podziwiajcie...